Het lijkt of ik gisteren met u mocht spreken over het Kerstverhaal en alles wat ons in 2024 heeft bewogen. Maar niets is minder waar. Er is opnieuw een jaar voorbijgevlogen. Elk jaar beginnen we aan een nieuwe, maagdelijk witte, bladzijde en elk jaar is deze weer zo volgeschreven.
Ik weet niet hoe het u vergaat, maar in het begin zijn het hoopvolle schrijfsels want alles zal toch wel beter gaan. We zullen vast vriendelijker en beleefder naar elkaar zijn. Tijd nemen om elkaar standpunten te begrijpen. Stilstaan zonder haast bij de kleine alledaagse dingen die zo mooi zijn. Echt luisteren naar onze kinderen, zonder telefoon binnen handbereik. Een extra kopje koffiedrinken met onze moeders en vaders in het verzorgingshuis en samen praten over vroeger. Lachen en huilen met onze vrienden.
En dan ineens merk je dat de schrijfsels minder hoopvol worden. Dat ze belandden in hetzelfde groefje van dezelfde plaat. Dat het besef tot ons doordringt dat er niets is veranderd. Dat we tegen dezelfde problemen aanlopen als elk jaar. Dat we de tijd niet maken. Dat we ons laten leiden door meningen van buitenaf, zonder onszelf nog te kunnen horen. Dat onze kinderen ineens zo groot zijn en dingen doen die wij eigenlijk niet meer begrijpen. Dat onze ouders ineens zo oud zijn en we te weinig geduld hebben gehad.
En dan ineens sluipt de machteloosheid naar binnen. Want als er toch niets veranderd, wat kunnen we dan zelf nog doen? Dan is het aanlokkelijk om dan maar in hetzelfde groefje door te gaan, zonder moeite te hoeven doen. Zonder nog te verlangen naar verbetering of verandering.
Buiten raast de wereld aan ons voorbij. Oorlogen nemen niet af, alleen maar toe. We leven nog veilig, maar ook hier sluipt de waakzaamheid naar binnen. Drones boven ons grondgebied. Noodpakketten in de kelder of op zolder. We hebben oprecht en terecht verdriet om al het leed dat mensen elkaar aandoen. Moeders en vaders verliezen hun kinderen, kinderen verliezen hun ouders. Verdriet dat tastbaar wordt door onze beeldschermen heen. Verdriet dat ons machteloos maakt.
Het lijkt of de schrijfsels op dat witte vel meebewegen met de seizoenen. Na een hoopvolle winter, volgde een onrustige lente en zomer. Met klimaatverandering hoog op de agenda, met oorlogen die bleven duren. Met een herfst die bol stond van verkiezingsretoriek en beloften. En oorlogen die maar bleven duren.
Nu is het opnieuw winter geworden. De natuur keert zich weer in zichzelf. Daar kunnen wij nog wat van leren. Een tijd om ons af te vragen of we zo verder willen en kunnen. Machteloosheid mag en kan geen excuus zijn om niets meer te voelen of om niets meer te doen. Oorlogen kunnen we in ons eentje niet stoppen, maar we kunnen wel iets betekenen in onze eigen wereld. Voor de mensen om ons heen.
Daar moest ik aan denken toen ik op de wintersessie van onze P10, het netwerk van de grote plattelandsgemeenten in Nederland, studenten hoorden spreken over hun studie en hun leven. Jonge mensen geboren en getogen op het platteland die voelden dat zij het verschil moesten en ook konden maken. Die wisten dat zonder hun inspanning de leefbaarheid van hun dorp ernstig zou worden aangetast. Dus bedachten ze meeloop gesprekken. Gewoon meelopen met hun mede dorpsbewoners om te ontdekken wat ze samen konden. De een wilde wel rijden, de ander wel inkopen of verkopen en weer een ander wilde wel verbouwen. Handen uit de mouwen voor een buurtbus, buurtsuper of knarrenhof. Naast hun studie in de grote stad kwamen ze elk weekeinde thuis om het jeugdteam te trainen. Ze kwamen thuis in de hoop dat ze daar konden blijven met hun eigen kinderen. Zoals zij hun dorpen wilden helpen, moeten wij hen weer helpen. Door ons aangesproken te voelen en te zorgen dat ze ook echt thuis kunnen blijven. Dan is er geen tijd voor machteloosheid, maar is het een tijd van gewoon aanpakken.
Daar moest ik aan denken toen ik de wensboom in Goor mocht aansteken, samen met mijn vaste vrienden van een prachtige stichting en een even mooie doelgroep. Een simpele wens die voor een ander van zoveel betekenis kan zijn. Letterlijk en figuurlijk een lichtje zijn voor een ander die soms niet durft te vragen, maar wel zo hard iemand nodig heeft.
Daar moest ik aan denken tijdens onze Hofschakelbijeenkomsten waar mensen samenkomen die elkaar nog niet hebben ontmoet, maar toch iets gezamenlijks delen. Zingen of wandelen bijvoorbeeld. Een schakel zijn tussen al die prachtige initiatieven waar onze Hof zo rijk aan is. Gewoon door met elkaar te praten, te zingen en te wandelen.
De winter is een tijd van bezinning en de tijd waarin Jezus werd geboren. Op een plek die nu wordt geteisterd door geweld, verdriet en uitzichtloosheid. Waar hij werd geboren in een eenvoudige stal met zijn vader en moeder die zich over hem ontfermden. Een onschuldig kind, een onbeschreven blad. In een donkere tijd straalde een ster. En ster als baken van licht en hoop in tijden die uitzichtloos lijken. Het Kerstverhaal geeft ons elk jaar opnieuw precies dat wat wij als mens zo bitterhard nodig hebben. En blik op een hoopvolle toekomst, een blik op een onschuldig kind, een belofte van een betere wereld.
Zoals Jezus in zijn verdere leven heeft voorgeleefd, moeten wij zelf wat doen om die betere wereld met elkaar te maken. Dat onbeschreven blad dat we elk jaar weer vullen, mag niet beschreven worden door machteloosheid of door pessimisme. Onze schrijfsels moeten weerspiegelen wat wij zelf bijdragen. Door ons gedrag, door onze daden. Een lichtje zijn voor anderen. Meelopen met die ander, meezingen. Elkaar zien staan en hoopvol blijven. Soms tegen beter weten in, maar altijd de moeite meer dan waard. Dat is voor mij de boodschap van Kerst. En ik neem mij opnieuw voor om extra mooi te schrijven op mijn witte blad en vooral ook om anderen mee te laten lezen en zeker onze kleindochter die nu haar eigen bladzijden zal moeten gaan schrijven. Dat wij haar leren om niet bang te zijn, om een open blik te hebben naar en voor alles en iedereen. Om altijd hoop en vertrouwen te houden, als wordt het nog zo donker. Omdat zij altijd een lichtje voor anderen kan zijn.
Ik wens u allen een zalig kerstfeest en een gezegend nieuwjaar.